Dijital oyun hukuku bağlamında telif hakları nelerdir?

DİJİTAL OYUN HUKUKU BAĞLAMINDA TELİF HAKLARI

 Oyun hukukunda telif hakları; oyunların yapımı, dağıtımı, çoğaltılması, yayınlanması ve kullanılması gibi konuları kapsamaktadır. Oyunlar, müzik, görüntü, yazılım, hikâye ve diğer içerikler bakımından zengin olduğu için telif hakları çok önemlidir. Oyunların içeriği, tasarımı ve kodu yapımcılar tarafından korunan haklarla korunmaktadır. 5846 Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ‘Eser sahibinin izni olmadıkça eserde veyahut eser sahibinin adında kısaltmalar, ekleme ve başka değiştirmeler yapılamaz.’ İşbu kanun dikkate alınarak kişilerin ‘’HUSUSİYETİNİ’’ taşıyan eserler korunmaktadır. Oyunların birçok telif unsuru barındırması; manevi ve mali haklarını belirlemek, korumak, bu ürünlerden yararlanma şartlarını düzenleme zaruriyeti doğurmuştur.

Oyun hukukunda telif hakları, oyunların yapımcılarına, oyunların kullanımından doğan faydaları kontrol etme hakkı verir. Oyunların yapımcıları, oyunların ticari değerini korumak için telif haklarını kullanabilirler. Bunun yanı sıra, oyunların yapımcıları, oyunların kopyalanması, dağıtılması veya satılması gibi faaliyetleri engellemek için telif haklarını kullanabilirler.

Oyun hukukunda telif hakları, aynı zamanda oyunların kullanıcılarını da korur. Oyun kullanıcıları, oyunları satın alma, kiralama veya kullanma hakkına sahiptir. Ancak, oyunların kullanımı sınırlıdır ve yapımcıları tarafından belirlenen kurallara uymak zorundadır. Sonuç olarak, oyun hukukunda telif hakları, yapımcılarının haklarını koruyarak oyun endüstrisinin gelişmesine yardımcı olur ve aynı zamanda oyunların kullanımını düzenleyerek kalitesinin artmasına ve daha fazla insanın oyunların keyfini çıkarmasına yardımcı olur.

Dijital oyun hukukunda kod benzerliği, çeşitli şekillerde incelenebilir. Genel olarak, oyun hukukunda kod benzerliği; bir oyunun kodlarının başka bir oyunun kodlarına, oyun yapımcılarının fikri mülkiyet haklarını ihlal edecek ölçüde benzemesini ifade eder. İşbu durumda, fikri mülkiyet hakları, marka hakları veya telif hakları ihlali ile karşılaşılabilir. Bu durumda, oyun yapımcıları belirtilen benzerliğin sona erdirilmesini ve durdurulmasını isteyebileceği gibi tazminat talep edebilir.

        Oyun kodlarında dikkat edilmesi gereken hususlar şöyledir;

Fikri Mülkiyet Hakları: Dijital oyun kodları, yapımcılar tarafından tasarlandığı için fikri mülkiyet haklarına tabidir. Yapımcılar, oyunlarının kodlarının kopyalanmasını, dağıtılmasını veya değiştirilmesini önleyebilirler.

Lisans Anlaşmaları: Oyun kodları, oyuncular tarafından kullanılması için lisans anlaşmaları aracılığıyla satılabilir. Bu anlaşmalar, oyunların nasıl kullanılacağını, dağıtılacağını ve değiştirileceğini belirler.

Açık kaynak kodlu oyunlar: Bazı oyunlar, açık kaynak kodlu olarak yayınlanır ve bu oyunların kodlarının değiştirilmesine veya dağıtılmasına izin verilir. Ancak, bu oyunlar da hala fikri mülkiyet haklarına tabidir ve bu hakların kullanımı belirli kurallar çerçevesinde olmalıdır.

Reverse engineering: Oyun kodlarının ters mühendisliği, oyunların nasıl çalıştığını anlamaya ve değiştirmeye çalışmak anlamına gelir. Bazı ülkelerde bu yasal olabilir, ancak diğer ülkelerde yasaktır ve fikri mülkiyet haklarına aykırıdır.

Telif Haklarinın İhlali:

 Telif haklarının ihlal edilmesi, eserin yaratıcısının haklarını ihlal eder ve bu ihlal, hukuki ve ekonomik sonuçlara neden olabilir. Telif haklarının ihlal edilmesi, yasal olarak denetlenmesi gereken bir durumdur ve suç olarak da değerlendirilir. Telif haklarını koruma amacı ile yasal yolları takip etmek gerekir ve bu ihlal durumlarının önlenmesi amacı ile yasal düzenlemeler bulunmaktadır. Dolayısıyla telif hakkını ihlal edene karşı hukuki olarak da farklı yol haritaları izlenebilir. Ceza davası gerektirebilecek somut olaylar yaşanabileceği gibi hukuk dava yolları da vardır. 5846 Sayili Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında mânevi ve malî hakları tecavüze uğrıyan kimse tecavüz edene karşı tecavüzün ref’ini dâva edebilir. Malî veya mânevi haklarında tecavüz tehlikesine mâruz kalan eser sahibi muhtemel tecavüzün önlenmesini dâva edebilir. Manevi hakları haleldar edilen kişi, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat ödenmesi için dava açabilir.

FSEK MADDE 71/2 Md. ‘Başkasına ait esere, kendi eseri olarak ad koyan kişi altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıyla cezalandırılır. Bu fiilin dağıtmak veya yayımlamak suretiyle işlenmesi hâlinde, hapis cezasının üst sınırı beş yıl olup, adlî para cezasına hükmolunamaz.’

 Sonuç olarak ilgili kanun maddeleri ve yerleşik içtihatlar değerlendirildiğinde; Oyun hukuku alanında birçok telif hakkının varlığı neticesiyle çok fazla hukuki sorun ve sonucu bünyesinde barındırır. Bu durumda Avukatlar, eser sahibinin haklarını koruma amacı ile hukuki yolları takip ederken, aynı zamanda eser sahibinin haklarının ihlal edilmesi durumunda cezai yaptırımlar uygulanmasını veya tazminat taleplerinin yapılmasını sağlar. Dijital oyun hukuku bağlamında, oyun endüstrisi profesyonelleri için uzman bir avukat danışmanlığı önerilir.

Ömer Faruk Eyüpoğlu
Stajyer Avukat